Προτάσεις για την παιδική προστασία στην ημερίδα της ΑΡΣΙΣ στη Θεσσαλονίκη

Η ημερίδα της ΑΡΣΙΣ στην Θεσσαλονίκη στις 10 Δεκέμβρη, με αφορμή την παγκόσμια Ημέρα του Παιδιού, υπήρξε ευκαιρία να ανταλλαγούν ενδιαφέρουσες απόψεις και προτάσεις από τους 22 συμμετέχοντες ομιλητές και ομιλήτριες, σχετικά με την "προστασία του παιδιού κατά την  παραμονή του σε ιδρύματα / κέντρα φιλοξενίας".

Η ΑΡΣΙΣ υποστηρίζει αρκετές από αυτές τις προτάσεις και θεωρεί ότι χρειάζεται να υπάρξει στενή συνεργασία και δικτύωση μεταξύ όλων των φορέων παιδικής φροντίδας και προστασίας για την προώθηση αλλά και διεκδίκησή τους από την Πολιτεία. Μερικές από τις προτάσεις αυτές είναι οι παρακάτω:

- Όλοι οι επαγγελματίες που εργάζονται με παιδιά θα πρέπει να επιμορφώνονται συχνά σχετικά με τα δικαιώματα του παιδιού αλλά και με την δεοντολογία ενέργειας σε περιπτώσεις διαπίστωσης ή ενδείξεων οποιαδήποτε μορφής κακοποίησης.

- Η διερεύνηση καταγγελιών σχετικά με την κακοποίηση - παραμέληση - εκμετάλλευση παιδιών θα πρέπει να γίνεται προσεκτικά, με αξιοποίηση των αρμόδιων φορέων και επαγγελματιών επιστημόνων, και χωρίς βιαστικές ενέργειες, εκτός αν διαπιστώνεται σοβαρός κίνδυνος.

- Για τις περιπτώσεις σοβαρής διακινδύνευσης θα πρέπει να υπάρχουν, τουλάχιστον στις μεγάλες πόλεις, μονάδες επείγουσας / προσωρινής φιλοξενίας, με παροχή παράλληλης υποστήριξης.

- Οι κοινωνικοί φορείς θα πρέπει να γνωρίζονται καλά μεταξύ τους και να κάνουν τις αναγκαίες παραπομπές ή συνεργασίες όποτε απαιτείται, ακολουθώντας πρωτόκολλα και κανόνες δεοντολογίας

- Θα πρέπει να ερευνάται η δυνατότητα υποστήριξης μιας οικογένειας σε κρίση - από μονάδες ψυχικής υγείας και κέντρα ημέρας- πριν την λήψη της απόφασης για απομάκρυνση των παιδιών ή για αφαίρεση της επιμέλειας.

- Οι δομές φιλοξενίας, στις οποίες τοποθετούνται τα παιδιά, για μικρότερο ή μεγαλύτερο διάστημα, θα πρέπει να μην έχουν ιδρυματικό χαρακτήρα, αλλά να μοιάζουν με οικογένειες - κανονικά σπίτια.

- Για τους εφήβους, ιδίως για όσους έχουν προέρχονται από ιδιαίτερα δύσκολες καταστάσεις ή εμφανίζουν διαταραχές συμπεριφοράς, θα πρέπει να δημιουργηθούν ειδικοί ξενώνες - στέγες φιλοξενίας που να ανταποκρίνονται στις ανάγκες τους.

- Θα πρέπει να θεσπιστούν με νόμο τα κριτήρια και οι διαδικασίες αδειοδότητησης - πιστοποίησης των φορέων που μπορούν να παρέχουν φιλοξενία και υποστήριξη σε παιδιά και εφήβους.

- Η Ελληνική Πολιτεία θα πρέπει να λάβει υπόψη της τα διεθνή νομικά κείμενα και τις Συστάσεις του Συμβουλίου της Ευρώπης και να εκπαιδεύσει τις διοικήσεις και το προσωπικό των ιδρυμάτων παιδικής προστασίας σχετικά με αυτά. Επίσης θα πρέπει να λάβει υπόψη της και να ενσωματώσει τα διεθνώς αποδεκτά πρότυπα ποιότητας για τα ιδρύματα φιλοξενίας.

- Το προσωπικό αυτών των δομών θα πρέπει να είναι καλά καταρτισμένο και να εποπτεύεται διαρκώς, τόσο εσωτερικά όσο και εξωτερικά, με τακτικές επισκέψεις των αρμόδιων φορέων ανά περιφέρεια. Προσωπικό χωρίς ειδική κατάρτιση, που έχει επιλεγεί για διαφορετικούς λόγους (π.χ. σωφρονιστικοί υπάλληλοι) δεν θα πρέπει να τοποθετούνται σε ρόλους παιδαγωγικού χαρακτήρα.

- Οι περιφέρειες θα πρέπει οπωσδήποτε να διαθέτουν ειδικευμένους κοινωνικούς συμβούλους που να έχουν στην αρμοδιότητά τους την εποπτεία των ιδρυμάτων και ξενώνων φιλοξενίας.

- Στα παιδιά που μένουν σε δομές φιλοξενίας, θα πρέπει να δίνεται δυνατότητα να ενημερώνονται για τα δικαιώματά τους, να εκφράζουν τις απόψεις αλλά και τα συναισθήματά τους, να συμμετέχουν στις αποφάσεις, να συνδιαμορφώνουν την καθημερινότητά τους και να μπορούν να προσφεύγουν τόσο στους ειδικούς επαγγελματίες όσο και σε ανεξάρτητους φορείς, αν θέλουν να αναφέρουν - καταγγείλουν ένα ζήτημα που τους απασχολεί.

- Θα πρέπει να προωθηθεί επειγόντως ο θεσμός της αναδοχής, δίνοντας την δυνατότητα τοποθετήσεων παιδιών και εφήβων σε ανάδοχες οικογένειες, αντί των ιδρυμάτων / στεγών φιλοξενίας.

- Η τοποθέτηση κάθε παιδιού σε ίδρυμα, στέγη ή ανάδοχη οικογένεια, θα πρέπει να παρακολουθείται και αναθεωρείται τακτικά.

- Οι φυσικοί γονείς των παιδιών, τα οποία έχουν απομακρυνθεί από το οικογενειακό τους περιβάλλον, θα πρέπει να υποστηρίζονται και να παρακολουθούνται, ώστε να λαμβάνονται αποφάσεις σχετικά με την επικοινωνία τους με τα παιδιά και την ενδεχόμενη επιστροφή των παιδιών στην φυσική τους οικογένεια.

Η ΑΡΣΙΣ σχεδιάζει να εκδώσει τις εισηγήσεις και τα πορίσματα της ημερίδας.