της Δήμητρας Κογκίδου(Καθηγήτρια και Κοσμητόρισσα της Παιδαγωγικής Σχολής στο ΑΠΘ)
Η οικονομική κρίση έχει πολλές επιπτώσεις σε όλους τους τομείς της κοινωνικής ζωής. Επηρεάζει τη δημόσια υγεία, την αύξηση των ψυχικών διαταραχών, της θνησιμότητας και των αυτοκτονιών, την αύξηση των κοινωνικών ανισοτήτων και της παραβίασης των κοινωνικών δικαιωμάτων.
Η οικονομική κρίση, δεν πλήττει εξίσου όλες τις οικογένειες. Σύμφωνα με τα διεθνή δεδομένα, οι επιπτώσεις αυτές πλήττουν περισσότερο τις οικονομικά και κοινωνικά ασθενέστερες ομάδες, όπως οι γυναίκες, τα άτομα ή νοικοκυριά χαμηλού εισοδήματος. Δηλαδή οι επιπτώσεις της κρίσης κατανέμονται άνισα καθώς επικάθονται σε ήδη προϋπάρχουσες ανισότητες. Η απουσία προϋποθέσεων για αλλαγή της ζωής και θετικής προοπτικής εντείνει ακόμα περισσότερο τον κοινωνικό αποκλεισμό ομάδων που ζούσαν ήδη από πιο μπροστά σε συνθήκες φτώχειας και κοινωνικού αποκλεισμού.
Απειλείται η ποιότητα της ζωής των παιδιών
Είναι ιδιαίτερα ανησυχητικό ότι σύμφωνα με στοιχεία της Εθνικής Στατιστικής Αρχής (ΕΛΣΤΑΤ) για την Ευρωπαϊκή Έρευνα Εισοδήματος και Συνθηκών Διαβίωσης 2009, το 23,7% των παιδιών ηλικίας 0-17 ετών ζούσαν σε συνθήκες φτώχειας. Δηλαδή, περίπου 500.000 παιδιά στην Ελλάδα, περίπου 1 στα 5 (δεν συμπεριλαμβάνονται τα παιδιά των «παράνομων» μεταναστών). Ιδιαίτερα έντονο εμφανίζεται το πρόβλημα για τα παιδιά που διαβιούν σε μονογονεϊκές οικογένειες (το 33,4% των μονογονεϊκών νοικοκυριών ζει σε συνθήκες φτώχειας). Από τότε μέχρι τώρα η κατάσταση έχει χειροτερέψει καθώς η κρίση έχει διευρύνει ανησυχητικά την ανθρωπογεωγραφία αυτών που δεν μπορούν να καλύψουν τις βασικές βιοποριστικές ανάγκες...
Οι γονείς ή ο γονιός δεν μπορούν πλέον να προσφέρουν τα ίδια υλικά αγαθά στα παιδιά τους, υπάρχει μείωση ή ακόμα και διακοπή συνηθειών που είχαν γίνει μέρος της ζωής τους, όπως εξωσχολικές δραστηριότητες και ψυχαγωγία. ‘’Αναγκάζομαι να λέω συχνά «όχι» στα αιτήματα των παιδιών, αισθάνομαι ένοχη που δεν μπορώ να αγοράζω παιχνίδια, που δεν πηγαίνουμε πια στο λούνα παρκ και σε άλλες εξωσχολικές δραστηριότητες, που ανατράπηκαν οι συνήθειές τους, …Το χειρότερο είναι ότι από τότε που απολύθηκα ο 11χρονος γιός μου λέει ότι δεν με αναγνωρίζει πια…» Επιπλέον, τα παιδιά μπορεί να έρθουν αντιμέτωπα με αλλαγή στην συμπεριφορά των γονιών τους και ενδεχόμενα, αν είναι σε ηλικία που δεν μπορούν να κατανοήσουν τα αίτια, να θεωρούν και τον εαυτό τους υπεύθυνο για την κατάσταση.
«Αυτά τα θέματα δεν είναι για τα παιδιά»
Εμείς οι μεγάλοι αναρωτιόμαστε τι πρέπει να ξέρει ένα παιδί. Σε κάθε περίπτωση δεν μπορούμε να αφήνουμε τα παιδιά έξω απ’ την πραγματικότητα της ζωής μας. Τα παιδιά αντιλαμβάνονται, ακούνε, διαισθάνονται. Άλλωστε «πώς να κρυφτείς απ’ τα παιδιά, έτσι κι αλλιώς τα ξέρουν όλα…». Ανάλογα με το οικογενειακό περιβάλλον όπου μεγαλώνουν, ζουν την κρίση με διαφορετικό τρόπο. Τα παιδιά χρειάζονται απαντήσεις για αυτά που συμβαίνουν γύρω τους με απλά λόγια και προσαρμοσμένα στην ηλικία τους. Το βασικό είναι να ειπωθεί και να κουβεντιαστεί, γιατί ότι εκφράζεται με λόγια είναι λιγότερο απειλητικό στα παιδιά. Χρειάζεται, λοιπόν, να είμαστε ειλικρινείς με τα παιδιά μας για την υπάρχουσα οικονομική κρίση, να έχουμε ανοικτό διάλογο, να μην κρύβουμε την αλήθεια αλλά να λέμε όσα είναι κατανοητά για την ηλικία τους, φροντίζοντας ταυτόχρονα να μεταφέρουμε και αισιόδοξα –αλλά ρεαλιστικά- μηνύματα για βελτίωση της ζωής στο μέλλον...
Η κρίση ως πρόκληση για αναζήτηση νέας ισορροπίας
Η κρίση. μπορεί να κινητοποιήσει νέες δυναμικές, να μας οδηγήσει σε μία επανεπένδυση της συλλογικής ελπίδας μέσα από ριζικά διαφορετικές πλέον διεξόδους, μέσα από επενδύσεις σε νέες συλλογικότητες με βάση την αλληλέγγυα εμπιστοσύνη την οποία χάσαμε -όχι όμως μόνο λόγω της οικονομικής ανέχειας. Αυτό θα μας δώσει μια αίσθηση ελπίδας, μεγαλύτερης αποτελεσματικότητας και ελέγχου.
Πηγή tvxs
Η οικονομική κρίση έχει πολλές επιπτώσεις σε όλους τους τομείς της κοινωνικής ζωής. Επηρεάζει τη δημόσια υγεία, την αύξηση των ψυχικών διαταραχών, της θνησιμότητας και των αυτοκτονιών, την αύξηση των κοινωνικών ανισοτήτων και της παραβίασης των κοινωνικών δικαιωμάτων.
Η οικονομική κρίση, δεν πλήττει εξίσου όλες τις οικογένειες. Σύμφωνα με τα διεθνή δεδομένα, οι επιπτώσεις αυτές πλήττουν περισσότερο τις οικονομικά και κοινωνικά ασθενέστερες ομάδες, όπως οι γυναίκες, τα άτομα ή νοικοκυριά χαμηλού εισοδήματος. Δηλαδή οι επιπτώσεις της κρίσης κατανέμονται άνισα καθώς επικάθονται σε ήδη προϋπάρχουσες ανισότητες. Η απουσία προϋποθέσεων για αλλαγή της ζωής και θετικής προοπτικής εντείνει ακόμα περισσότερο τον κοινωνικό αποκλεισμό ομάδων που ζούσαν ήδη από πιο μπροστά σε συνθήκες φτώχειας και κοινωνικού αποκλεισμού.
Απειλείται η ποιότητα της ζωής των παιδιών
Είναι ιδιαίτερα ανησυχητικό ότι σύμφωνα με στοιχεία της Εθνικής Στατιστικής Αρχής (ΕΛΣΤΑΤ) για την Ευρωπαϊκή Έρευνα Εισοδήματος και Συνθηκών Διαβίωσης 2009, το 23,7% των παιδιών ηλικίας 0-17 ετών ζούσαν σε συνθήκες φτώχειας. Δηλαδή, περίπου 500.000 παιδιά στην Ελλάδα, περίπου 1 στα 5 (δεν συμπεριλαμβάνονται τα παιδιά των «παράνομων» μεταναστών). Ιδιαίτερα έντονο εμφανίζεται το πρόβλημα για τα παιδιά που διαβιούν σε μονογονεϊκές οικογένειες (το 33,4% των μονογονεϊκών νοικοκυριών ζει σε συνθήκες φτώχειας). Από τότε μέχρι τώρα η κατάσταση έχει χειροτερέψει καθώς η κρίση έχει διευρύνει ανησυχητικά την ανθρωπογεωγραφία αυτών που δεν μπορούν να καλύψουν τις βασικές βιοποριστικές ανάγκες...
Οι γονείς ή ο γονιός δεν μπορούν πλέον να προσφέρουν τα ίδια υλικά αγαθά στα παιδιά τους, υπάρχει μείωση ή ακόμα και διακοπή συνηθειών που είχαν γίνει μέρος της ζωής τους, όπως εξωσχολικές δραστηριότητες και ψυχαγωγία. ‘’Αναγκάζομαι να λέω συχνά «όχι» στα αιτήματα των παιδιών, αισθάνομαι ένοχη που δεν μπορώ να αγοράζω παιχνίδια, που δεν πηγαίνουμε πια στο λούνα παρκ και σε άλλες εξωσχολικές δραστηριότητες, που ανατράπηκαν οι συνήθειές τους, …Το χειρότερο είναι ότι από τότε που απολύθηκα ο 11χρονος γιός μου λέει ότι δεν με αναγνωρίζει πια…» Επιπλέον, τα παιδιά μπορεί να έρθουν αντιμέτωπα με αλλαγή στην συμπεριφορά των γονιών τους και ενδεχόμενα, αν είναι σε ηλικία που δεν μπορούν να κατανοήσουν τα αίτια, να θεωρούν και τον εαυτό τους υπεύθυνο για την κατάσταση.
«Αυτά τα θέματα δεν είναι για τα παιδιά»
Εμείς οι μεγάλοι αναρωτιόμαστε τι πρέπει να ξέρει ένα παιδί. Σε κάθε περίπτωση δεν μπορούμε να αφήνουμε τα παιδιά έξω απ’ την πραγματικότητα της ζωής μας. Τα παιδιά αντιλαμβάνονται, ακούνε, διαισθάνονται. Άλλωστε «πώς να κρυφτείς απ’ τα παιδιά, έτσι κι αλλιώς τα ξέρουν όλα…». Ανάλογα με το οικογενειακό περιβάλλον όπου μεγαλώνουν, ζουν την κρίση με διαφορετικό τρόπο. Τα παιδιά χρειάζονται απαντήσεις για αυτά που συμβαίνουν γύρω τους με απλά λόγια και προσαρμοσμένα στην ηλικία τους. Το βασικό είναι να ειπωθεί και να κουβεντιαστεί, γιατί ότι εκφράζεται με λόγια είναι λιγότερο απειλητικό στα παιδιά. Χρειάζεται, λοιπόν, να είμαστε ειλικρινείς με τα παιδιά μας για την υπάρχουσα οικονομική κρίση, να έχουμε ανοικτό διάλογο, να μην κρύβουμε την αλήθεια αλλά να λέμε όσα είναι κατανοητά για την ηλικία τους, φροντίζοντας ταυτόχρονα να μεταφέρουμε και αισιόδοξα –αλλά ρεαλιστικά- μηνύματα για βελτίωση της ζωής στο μέλλον...
Η κρίση ως πρόκληση για αναζήτηση νέας ισορροπίας
Η κρίση. μπορεί να κινητοποιήσει νέες δυναμικές, να μας οδηγήσει σε μία επανεπένδυση της συλλογικής ελπίδας μέσα από ριζικά διαφορετικές πλέον διεξόδους, μέσα από επενδύσεις σε νέες συλλογικότητες με βάση την αλληλέγγυα εμπιστοσύνη την οποία χάσαμε -όχι όμως μόνο λόγω της οικονομικής ανέχειας. Αυτό θα μας δώσει μια αίσθηση ελπίδας, μεγαλύτερης αποτελεσματικότητας και ελέγχου.
Πηγή tvxs
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.