Η Φτώχεια δεν κάνει διακρίσεις

Έντονη απαισιοδοξία διακρίνει τους Έλληνες πολίτες

O ένας στους πέντε Έλληνες ζει κάτω από το όριο της φτώχειας. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής, περισσότερα από 901.190 νοικοκυριά, τα οποία αριθμούν 2.341.400 μέλη, ζουν υπό καθεστώς φτώχειας. Τα στοιχεία αυτά αφορούν τα εισοδήματα του 2010, με το…. όριο της φτώχειας να διαμορφώνεται στα 6.591 ευρώ ανά άτομο, όταν το μέσο ετήσιο ατομικό εισόδημα ήταν 12.637 ευρώ. Πιο αναλυτικά, σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, το 21,4% του συνολικού πληθυσμού της χώρας απειλείται από τη φτώχεια.

Ο πληθυσμός που διαβιoί σε νοικοκυριά που δεν εργάζεται κανένα μέλος ή εργάζεται λιγότερο συνολικά από 3 μήνες το έτος ανέρχεται σε 837.300 άτομα, ενώ στο προηγούμενο έτος ανερχόταν σε 544.800 άτομα.
Το ποσοστό κινδύνου φτώχειας πριν από όλες τις κοινωνικές μεταβιβάσεις (δηλαδή μη συμπεριλαμβανομένων των κοινωνικών επιδομάτων και των συντάξεων στο συνολικό εισόδημα των νοικοκυριών) ανέρχεται σε 44,9%, ενώ, όταν περιλαμβάνονται μόνο οι συντάξεις και όχι τα κοινωνικά επιδόματα, μειώνεται στο 24,8%.
Ο πληθυσμός που απειλείται από τη φτώχεια είναι κυρίως:
Ανδρες άνεργοι (48,4%).
Μονογονεϊκά νοικοκυριά με, τουλάχιστον, ένα εξαρτώμενο παιδί (43,2%).
Νοικοκυριά με έναν ενήλικα ηλικίας 65 ετών και άνω (29,7%).
Εξάλλου από την έρευνα της ΕΛΣΤΑΤ για τους οικογενειακούς προϋπολογισμούς, προκύπτει ότι  μέσα σε έναν χρόνο οι οικογένειες περιόρισαν τα έξοδά τους κατά 109 ευρώ το μήνα ή 1.308 ευρώ τον χρόνο. Και αυτό συνέβη μόνο κατά τη διάρκεια του πρώτου χρόνου εφαρμογής του Μνημονίου.
Αξίζει να σημειωθεί ότι οι μεγαλύτερες περικοπές στους οικογενειακούς προϋπολογισμούς έγιναν στα έξοδα για είδη ένδυσης και υπόδησης (13,5%) και στις επικοινωνίες (12,5%), ενώ με εξαίρεση τα οινοπνευματώδη ποτά και τα τσιγάρα, που η δαπάνη έμεινε αμετάβλητη, σε όλες τις κατηγορίες σημειώθηκε μείωση των εξόδων.

Έντονα απαισιόδοξοι, σε ό,τι αφορά την πορεία της ελληνικής οικονομίας, εμφανίζονται οι Έλληνες πολίτες όπως προκύπτει από το οικονομικό βαρόμετρο που πραγματοποιεί η εταιρεία ALCO για λογαριασμό του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Αθηνών (ΕΒΕΑ). Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας, ποσοστό 80% των ερωτηθέντων δηλώνουν απαισιόδοξοι, με το 6% να διατηρούν “τόνους αισιοδοξίας”, ενώ το ποσοστό αποχής αυξήθηκε από 11% σε 14%. Παρ’ ότι μειώθηκε το ποσοστό απαισιοδοξίας των πολιτών (-1%), μειώθηκε και το αντίστοιχο ποσοστό αισιοδοξίας (-2%). Το παράδοξο αυτό δικαιολογείται από την αύξηση του ποσοστού αποχής των ερωτηθέντων κατά 3 ποσοστιαίες μονάδες.

Γιώργος και Λέων, οι ιστορίες δύο αστέγων στην «καρδιά» της Αθήνας

Ζουν κάτω από γέφυρες, σε εγκαταλελειμμένα αυτοκίνητα, σε στοές, σε πιλοτές πολυκατοικιών. Η εικόνα μιας Αθήνας που μας θλίβει, μας θυμώνει, μας εξοργίζει. Ο Γιώργος και ο Λέων θεωρούν τους εαυτούς τους λίγο πιο «προνομιούχους» από τους άλλους άστεγους, καθώς φιλοξενούνται στον ξενώνα της «Κλίμακας». Οι ιστορίες τους δυνατές, αληθινές και επίκαιρες όσο ποτέ….

Ο Γιώργος είναι άστεγος από το 2008. Δούλευε ως τεχνικός υπολογιστών, μουσικός και μουσικός παραγωγός στο ραδιόφωνο και σε δισκογραφικές εταιρίες. Ώσπου έφτασε η κρίση. «Η μεγάλη κρίση ξεκίνησε για μένα με την ανεργία από το 2007 και κατέληξε στο να μην μπορώ να επιβιώσω σε έναν δικό μου χώρο κι έτσι από το 2008 βρέθηκα ουσιαστικά άστεγος». Στην αρχή φιλοξενήθηκε στο σπίτι ενός φίλου του, αλλά δεν ήθελε να τον επιβαρύνει περαιτέρω. «Πήρα την απόφαση να φύγω όχι να μείνω άστεγος. Αλλά δεν υπήρχε άλλη λύση παρά να μείνω άστεγος».

Θυμάται την πρώτη νύχτα του στο δρόμο. «Αρχικά δεν συνειδητοποιείς τι ακριβώς συμβαίνει. Παρακολουθείς, κοιτάζεις γύρω σου, περνάει η ώρα, σκέφτεσαι. Ακόμα είσαι στον παλιό σου κόσμο. Το πρόβλημα ξεκινά από τη δεύτερη ή την τρίτη νύχτα.

Τη δεύτερη νύχτα που αρχίζεις και φοβάσαι, που σε πιάνει η ανασφάλεια. Φοβάσαι τα πάντα. Δεν ξέρεις τι μπορεί να σου συμβεί, γιατί είσαι νύχτα έξω και δεν έχεις προστασία από πουθενά, από τίποτα και από κανέναν. Φοβάσαι για το μέλλον. Γιατί στερείσαι τις βασικές υποδομές που είχες στην προηγούμενη ζωή σου. Δεν έχεις τουαλέτα, δεν μπορείς να πλυθείς, δεν έχεις ένα ψυγείο, δεν μπορείς να μαγειρέψεις, δεν έχεις ένα κρεβάτι να κοιμηθείς, δεν έχεις τίποτα απολύτως τίποτα. Μερικά ρούχα που κουβαλάς και κάποια τρόφιμα μαζί σου. Η τρίτη νύχτα είναι η χειρότερη. Σε πιάνει ο πανικός και το άγχος και φαντάζεσαι ό,τι χειρότερο μπορεί να σου συμβεί. Και εκεί πάνω είναι η στιγμή που αρχίζεις και λειτουργείς αρνητικά για τον εαυτό σου. Μπορεί να πάθεις κατάθλιψη, να γίνεις βίαιος. Δεν σημαίνει δηλαδή ότι το περιβάλλον που ζεις είναι ο κίνδυνος. Εγώ εντόπισα τον κίνδυνο μέσα μου. Αρχίζεις να χάνεσαι και λες ότι πρέπει να βρεις λύση, αλλά δεν μπορείς να βρεις λύση και είσαι έξω, στο τίποτα».

Ψάχνοντας στο Διαδίκτυο βρήκε την «Κλίμακα». «Τώρα είμαι μια χαρά. Η "Κλίμακα" με βοήθησε πρώτα από όλα ψυχολογικά. Γιατί βρήκα μια απίστευτη υποστήριξη. Αμέσως πήρα τα πάνω μου. Ξεπέρασα την κατάθλιψη που είχε κολλήσει σαν μικρόβιο πάνω μου. Γιατί ο άστεγος είναι και καταθλιπτικός είτε το θέλει είτε όχι. Όσο δυνατός χαρακτήρας και αν είναι. Ξεπέρασα την κατάθλιψη εύκολα σχετικά και άρχισα πια να σκέφτομαι πάλι το μέλλον. Να δω τι θα κάνω από εδώ και πέρα».

Ο Γιώργος σε τέσσερα χρόνια συνταξιοδοτείται και όταν πάρει την σύνταξη ονειρεύεται να ταξιδέψει. Μέχρι τότε θέλει να βρει μια δουλειά και να επιβιώνει αξιοπρεπώς. Δεν ζητάει από κανένα συμπόνια, ούτε ελεημοσύνη. Γιατί όπως λέει «ο νεοάστεγος είναι ένας άνθρωπος πολύ νορμάλ με όνειρα και φιλοδοξίες, αλλά και με πολλές ατυχίες»...
Ο Λέων σπούδασε Καλές Τέχνες στο εξωτερικό και εργάζεται ως αγιογράφος. Εδώ και 13 μήνες είναι άστεγος. Έζησε 45 ημέρες στο δρόμο, μέχρι που ο γιος του του πρότεινε να απευθυνθεί στην «Κλίμακα» όπου ζει σήμερα.

«Είμαι αγιογράφος. Έπαιρνα παραγγελίες, τις παρέδιδα, πληρωνόμουν, ή ορισμένοι αγόραζαν εικόνες έτοιμες. Όταν βλέπεις σιγά σιγά ότι η ζήτηση ελαττώνεται καταλαβαίνεις ότι κάτι δεν πάει καλά. Κάποια στιγμή έφτασε η ζήτηση να μηδενιστεί. Αρχίζεις να τρως από τα έτοιμα. Όταν τελειώσουν και τα έτοιμα αρχίζεις να χρωστάς ενοίκια, κοινόχρηστα, ΔΕΗ, ΟΤΕ τα πάντα. Και όταν δεν έχεις να πληρώσεις βρίσκεσαι στο δρόμο. Είναι πάρα πολύ απλό».

Την πρώτη νύχτα στο δρόμο αισθάνθηκε ανακούφιση. «Δεν είχα κανέναν να μου χτυπήσει την πόρτα και να μου πει χρωστάς τρεις μήνες κοινόχρηστα. Δεν θα έπαιρνε κανένας τηλέφωνο να μου πει δεν πλήρωσες το ενοίκιο… Όταν αυτά τα αφήνεις πίσω σου ανακουφίζεσαι. Αναγεννιέσαι αν θέλεις. Και παίρνεις απόφαση ότι από τώρα και ύστερα θα ξεκινήσει κάτι καινούργιο. Ίσως δεν θα είναι θετικό όπως ήταν η προηγούμενη ζωή σου αλλά θα είναι κάτι πολύ καινούργιο».

Ο δρόμος, μας λέει, είναι μία ρουτίνα. Αν καταφέρεις και την σπάσεις, τότε συνηθίζεται...

Λυπάται για τη νέα γενιά που βλέπει τα όνειρά της να γκρεμίζονται. «Μια γενιά έχει χαθεί γιατί οι προηγούμενες κυβερνήσεις είχαν την εύκολη λύση. Όταν τους έλειπε κάτι από το ταμείο το δανείζονταν για να το συμπληρώσουν. Όταν δανείζεσαι κάτι όμως κάποια στιγμή πρέπει να το πληρώσεις»(Απόσπασμα από συνέντευξη του in.gr).